Zauzimanje šireg prostora javnog djelovanja

Mašina nastaje u sklopu Kritičke mašine, projekta beogradskog Kontekst kolektiva usmjerenom prema otkrivanju posljedica koje je je uspostava kapitalizma ostavila na prostoru bivše Jugoslavije. Osnovu sadržaja, u prvoj fazi, čine tekstovi koje polaznici i polaznice projekta pišu u okviru tri tematska seminara u sklopu projekta. 

“S ponovnim uspostavljanjem kapitalističkog sistema, na celom prostoru nekadašnje Jugoslavije marginalizuje se i privatizuje nasleđe koje su radnici i radnički pokreti, a kasnije socijalistička država, stvarali tokom 20. veka. Time je i levo orijentisana kritička misao u Srbiji izgubila deo osnova koji bi doprineo njenom razvoju, širenju i delovanju. U međuvremenu, liberalni i desni narativi u najvećoj meri hegemonizuju ključna mesta produkcije i distribucije društvene kritike (politička sfera, univerziteti, udruženja, aktivističke grupe, sindikati, mediji). U kompleksnom i protivrečnom periodu društvene transformacije, iz jednog političkog sistema u drugi, tzv. tranziciji, dominiraju (neo)liberalni koncepti modernizacije ‒ liberalizacija, deregulacija i privatizacija ‒ koji se uglavnom svode na retoriku bezalternativnosti i neupitnosti, i kroz koje se zapravo uspostavljaju specifični neokolonijalni režimi po principu strukturalnog prilagođavanja. U javnom diskursu isključivo su prisutni zahtevi za uspostavljanje liberalne demokratije, građanskog društva, poštovanje ljudskih prava, uvođenje tržišne ekonomije, zaštite privatne svojine, itd.

Danas možemo da kažemo da određena kritičko-analitička tekstualna produkcija postoji i u Srbiji. Međutim, ključno pitanje je kako stvoriti uslove da ona zauzme širi prostor javnog delovanja. Mašina je jedan od pokušaja da se stvore uslovi za kontinuiranu reprodukciju i širenje kritike društvenih fenomena koja bi bila dostupna široj javnosti sa jasnom političkom pozicijom, istraživački utemeljena i sa kritičkom oštricom. Čini se da je proizvodnja društvene kritike koja bi se neprestano suprotstavljala logici zdravog razuma i društvenog konsenzusa ‒ neophodna”, ističu Vida Knežević i Marko Miletić iz uredništva Mašine. 

Prvi tekstovi koji će se naći na portalu su nastali u sklopu tematskih seminara “Analiza javnog sektora i mogućnosti njegove odbrane od neoliberalnih pritisaka pod mentorstvom” Ivana Radenković, “Stambena politika i njen uticaj na društvo” pod mentorstvom Ive Marčetić te “Kritika dominantnih ideoloških narativa” pod mentorstvom Borisa Postnikova. 

Izvor: Mašina